Implementacja Dyrektywy Omnibus

Z dniem 1 stycznia 2023 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 2581), która implementuje do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zwaną również dyrektywą Omnibus. Dyrektywa ta wprowadza szereg regulacji mających dostosować prawo konsumenckie do pojawiających się na rynku nowych usług i technologii, w szczególności definiuje zasady funkcjonowania internetowych platform cyfrowych, ustala ramy prawne świadczenia usług cyfrowych, jak też zawiera wytyczne odnośnie informowania klientów o promocyjnych cenach i obniżkach.

Przyjęta przez ustawodawcę nowelizacja oprócz implementowania postanowień Dyrektywy Omnibus wprowadza nowe rozwiązania prawne mające chronić konsumentów przed nieuczciwymi przedsiębiorcami działającymi w sprzedaży bezpośredniej, w szczególności zawierającymi umowy poza lokalem przedsiębiorstwa a więc na pokazach lub wycieczkach

Wybrane zmiany wynikające z implementacji Dyrektywy Omnibus

I. Regulacje dotyczące świadczenia usług cyfrowych

Podążając za rozwiązaniem zastosowanym w dyrektywie wprowadzono do ustawy o prawach konsumenta pojęcia usługi cyfrowej oraz treści cyfrowej. Treść cyfrowa oznacza wszelkie dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej zaś usługa cyfrowa została zdefiniowana jako usługa pozwalająca konsumentowi na:

• wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie lub dostęp do danych w postaci cyfrowej,
• wspólne korzystanie z danych w postaci cyfrowej, które zostały przesłane lub wytworzone przez konsumenta lub innych użytkowników tej usługi,
• inne formy interakcji za pomocą danych w postaci cyfrowej

Usługą cyfrową będą więc wszelkie gry on-line, aplikacje mediów społecznościowych, usługi wymiany treści audio i video czy usługi przechowywania plików w chmurze/on-line.

Nowelizacja zobowiązuje przedsiębiorców, najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową, do informowania konsumentów m.in. o mających znaczenie kompatybilnościach i funkcjonalnościach nie tylko treści cyfrowych lecz również o kompatybilnościach i funkcjonalnościach będących przedmiotem umowy towarów z elementami cyfrowymi i usług cyfrowych.

Z jednej strony więc obowiązek informacyjny zostaje rozdrobniony na poszczególne elementy techniczne będące składowymi towarów/treści cyfrowych a z drugiej strony ogranicza się tylko do tych funkcjonalności i kompatybilności, które mają znaczenie z punktu widzenia przedmiotu zawartej Umowy. W praktyce może okazać się, iż dany element o charakterze cyfrowym ma zupełnie inne znaczenie dla obu stron umowy. Rozwiązanie wdrożone przez ustawodawcę może więc w przyszłości być źródłem potencjalnych sporów zamiast im zapobiegać.

Zgodnie z nowymi przepisami konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy o świadczenie usług cyfrowych. W takiej sytuacji przedsiębiorca od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy nie może wykorzystywać treści innych niż dane osobowe dostarczone lub wytworzone przez konsumenta w trakcie korzystania z treści cyfrowych lub usługi cyfrowej dostarczonych przez przedsiębiorcę i powinien mu je zwrócić na jego żądanie, nieodpłatnie, w rozsądnym terminie i powszechnie używanym formacie przeznaczonym do odczytu maszynowego, z wyjątkiem treści, które:

• są użyteczne wyłącznie w związku z treścią cyfrową lub usługą cyfrową, które stanowiły przedmiot umowy;
• dotyczą wyłącznie aktywności konsumenta w trakcie korzystania z treści cyfrowych lub usługi cyfrowej dostarczonych przez przedsiębiorcę;
• zostały połączone przez przedsiębiorcę z innymi danymi i nie mogą zostać z nich wydzielone lub mogą zostać wydzielone jedynie przy nakładzie niewspółmiernych wysiłków;
• zostały wytworzone przez konsumenta wspólnie z innymi konsumentami, którzy nadal mogą z nich korzystać

W przypadku odstąpienia od umowy przedsiębiorca może uniemożliwić konsumentowi dalsze korzystanie z treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, w szczególności przez uniemożliwienie konsumentowi dostępu do treści cyfrowych lub usługi cyfrowej lub zablokowanie konta użytkownika.

W przypadku odstąpienia od umowy o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, konsument jest zobowiązany zaprzestać korzystania z tej treści cyfrowej lub usługi cyfrowej i udostępniania ich osobom trzecim.

Prawo odstąpienia nie będzie jednakże przysługiwać w odniesieniu do umów o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy.

W intencji ustawodawcy umowa o dostarczanie treści cyfrowych ma polegać na pojedynczej dostawie określonego fragmentu lub fragmentów treści cyfrowych np. plików muzycznych lub video, co jednakże wydaje się być niespójne z przyjętą nomenklaturą albowiem dostarczanie słownikowo rzecz ujmując tyczy się cyklicznego i powtarzalnego świadczenia określonych usług. Rozróżnienie pomiędzy umową o świadczenie usług cyfrowych a umową o dostarczanie treści cyfrowych wydaje się być dla przeciętnego konsumenta totalnie niezauważalne i będzie w przyszłości z pewnością źródłem licznych wątpliwości interpretacyjnych.

II. Uregulowanie działalności internetowych platform handlowych

Ustawodawca wprowadził szereg nowych przepisów mających zapewnić konsumentom większą ochronę podczas korzystania z usług oferowanych przez internetowe platformy handlowe i ich dostawców.

Nowelizacja wprowadza definicję Internetowej platformy handlowej, która oznacza usługę korzystającą z oprogramowania, w tym ze strony internetowej, z części strony internetowej lub aplikacji, obsługiwanego przez przedsiębiorcę lub w jego imieniu, w ramach której umożliwia się:

• konsumentom zawieranie z innymi przedsiębiorcami umów na odległość lub
• osobom fizycznym niebędącym przedsiębiorcami zawieranie umów na odległość z innymi osobami fizycznymi niebędącymi przedsiębiorcami;

Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość dostawca internetowej platformy handlowej ma obowiązek poinformować konsumenta, w sposób jasny i zrozumiały oraz odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się na odległość o:

• ogólnych informacjach udostępnionych w specjalnej części interfejsu internetowego, która jest bezpośrednio i łatwo dostępna ze strony, na której prezentowane są oferty, dotyczących głównych parametrów decydujących o plasowaniu w rozumieniu art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym ofert przedstawionych konsumentowi w wyniku wyszukiwania, oraz względnym znaczeniu tych parametrów w porównaniu z innymi parametrami
• tym, czy osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe na internetowej platformie handlowej jest przedsiębiorcą – na podstawie oświadczenia tej osoby złożonego dostawcy internetowej platformy handlowej;
• niestosowaniu przepisów dotyczących konsumentów do umowy zawieranej na internetowej platformie handlowej, jeżeli stroną tej umowy oferującą towary, usługi lub treści cyfrowe nie jest przedsiębiorca;
• podziale obowiązków związanych z umową, która jest zawierana przez konsumenta na internetowej platformie handlowej, pomiędzy osobę trzecią oferującą towary, usługi lub treści cyfrowe a dostawcę internetowej platformy handlowej.

Plasowanie zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oznacza przyznawanie określonej widoczności produktom lub wagi nadawanej wynikom wyszukiwania przez przedsiębiorców udostępniających funkcję wyszukiwania internetowego w formie, w jakiej zostało przedstawione, zorganizowane lub przekazane niezależnie od wykorzystanych środków technologicznych.

Przedsiębiorca będący dostawcą internetowej platformy handlowej, który umożliwia konsumentom wyszukiwanie towarów lub usług oferowanych przez przedsiębiorców bądź inne podmioty, powinien informować konsumentów o głównych parametrach determinujących wyniki tego wyszukiwania.

Te główne parametry to ogólne kryteria, procesy, specyficzne sygnały wbudowane w algorytmy lub inne mechanizmy korygowania lub obniżania pozycji stosowane w związku z plasowaniem.

Przedsiębiorcy nie muszą ujawniać szczegółowego funkcjonowania ich mechanizmów plasowania, w tym algorytmów, tylko ogólny opis głównych parametrów decydujących o plasowaniu, wyjaśniający domyślne główne parametry stosowane przez przedsiębiorcę oraz ich znaczenie w porównaniu z innymi parametrami, ale opis ten nie musi być przedstawiany indywidualnie dla każdego wyszukiwania.

Obowiązki te nie mają zastosowania do tych platform, których działalność opiera się jedynie na udostępnianiu danych porównawczych i które nie biorą udziału w zawieraniu umów na odległość pomiędzy konsumentami a sprzedawcami.

Informowanie o statusie przedsiębiorcy

Dostawca internetowej platformy handlowej nie musi weryfikować, czy taka osoba jest w rzeczywistości przedsiębiorcą czy nie – powyższy obowiązek dotyczy jedynie poinformowania konsumentów o statusie takiej osoby na podstawie jej własnej deklaracji, złożonej dostawcy internetowej platformy handlowej.

Niestosowanie przepisów ustawy w relacjach pomiędzy osobami fizycznymi

Jeżeli osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe oświadcza, że nie jest przedsiębiorcą, dostawcy internetowych platform handlowych powinni zamieszczać krótkie oświadczenie, zgodnie z którym przepisy konsumenckie nie mają zastosowania do zawartej umowy – bez wyszczególniania poszczególnych praw konsumentów

Wymóg informowania o podziale obowiązków pomiędzy dostawcą Markerplace a Sprzedawcą

Ten wymóg będzie miał zastosowanie tylko w przypadku, gdy obowiązki wobec konsumentów są dzielone miedzy dostawcę internetowej platformy handlowej a osobę trzecią oferującą towary, usługi lub treści cyfrowe. Przykładowo dostawca platformy handlowej może być odpowiedzialny za dostarczenie towaru, a osoba trzecia będzie odpowiedzialna za zgodność świadczenia z umową. Gdy dostawca platformy internetowej handlowej przejmuje odpowiedzialność za przestrzeganie niektórych praw konsumentów wynikających z umowy (np. prawo do odstąpienia, dostawa), wówczas powinien określić szczegółowo zakres swoich zobowiązań. Jeśli dostawca internetowej platformy handlowej sam oferuje towary, usługi, lub treści cyfrowe i jedynie on ponosi wyłączną odpowiedzialność za wszystkie aspekty wykonania umowy, wówczas powyższy obowiązek informacyjny go nie dotyczy.

Wszystkie informacje określone powyżej powinny zostać udzielone konsumentowi w sposób jasny i zrozumiały, odpowiednio do użytego środka porozumiewania się na odległość – wymogu tego nie spełni podanie powyższych informacji tylko w ogólnych warunkach umów lub podobnych dokumentach.

III. Umowy zawierane podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub w miejscu zwykłego pobytu konsumenta albo podczas wycieczki

Ustawodawca stwierdził, iż dotychczasowa ochrona konsumentów zawierających umowy poza lokalem przedsiębiorstwa jest niewystarczająca, zwłaszcza w zakresie umów zawieranych podczas różnego rodzaju wycieczek i niespodziewanych wizyt przedstawicieli handlowych w domach konsumentów.

Dlatego też nowe przepisy przyznają konsumentowi, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo wycieczki, prawo do odstąpienia od umowy w terminie 30 dni, w miejsce dotychczasowych 14 dni.

W przypadku umów zawartych podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo wycieczki prawo do odstąpienia przysługuje konsumentowi również w odniesieniu do sytuacji, w których standardowo prawo do odstąpienia nie przysługuje, to jest do umów:

• o świadczenie usług, za które konsument jest zobowiązany do zapłaty ceny, jeżeli przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną i uprzednią zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy, i przyjął to do wiadomości;
• w których cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy;
• w których przedmiotem świadczenia jest towar nieprefabrykowany, wyprodukowany według specyfikacji konsumenta lub służący zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb;
• w których przedmiotem świadczenia jest towar dostarczany w zapieczętowanym opakowaniu, którego po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;

W przypadku umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo wycieczki wprowadzono również zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu odstąpienia od umowy. Wprowadzenie tzw. „odroczonej płatności” ma uchronić konsumentów przed stratami finansowymi na jakie są narażeni obecnie gdy uznanie złożonego odstąpienia często zależy od uznania przedsiębiorcy.

W sytuacji w której konsument mimo wszystko dokonał wpłaty przed upływem terminu na odstąpienie ustawodawca rekomenduje by przedsiębiorca dokonał zwrotu tej płatności. Przyjęcie płatności wbrew zakazowi stanowić będzie naruszenie art. 139c kodeksu wykroczeń i skutkować będzie nałożeniem kary grzywny na danego przedsiębiorcę lub osobę kierującą przedsiębiorstwem albo upoważnioną do zawierania umów z konsumentami.

Mamy więc sytuację w której drastycznie naruszono równowagę kontraktową stron zwiększając ryzyka prawne i finansowe po stronie przedsiębiorców, którzy w tym momencie w okresie 30 dni od sprzedaży de facto nie mogą przyjąć ani rozliczyć płatności od konsumenta a jednocześnie zobowiązani są do zachowania terminów ustawowych nałożonych przez fiskusa.

IV. Dodatkowe obowiązki informacyjne

Przedsiębiorca stosujący nowe technologie komunikacji z klientem, w szczególności on-line, obowiązany jest najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały o stosowanym środki komunikacji, przy czym środek ten może być udostępniony gdy:

• gwarantuje zachowanie pisemnej korespondencji pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą, w tym daty i godziny takiej korespondencji,
• spełnia wymogi trwałego nośnika,
• umożliwia szybkie i efektywne kontaktowanie się konsumenta z przedsiębiorcą;

Kolejną zmianą mającą na celu zapewnienie konsumentom większej przejrzystości podczas zakupów w Internecie jest dodanie kolejnego obowiązku informacyjnego zgodnie z którym przedsiębiorca będzie musiał poinformować konsumenta o indywidualnym dostosowaniu ceny na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji, jeżeli przedsiębiorca takie stosuje. W uzasadnieniu projektu do ustawy stwierdzono, iż Przedsiębiorcy mogą indywidualnie dostosowywać cenę swoich ofert do konkretnych konsumentów lub konkretnych kategorii konsumentów w oparciu o zautomatyzowane podejmowanie decyzji i profilowanie zachowań konsumentów pozwalające przedsiębiorcom ocenić siłę nabywczą konsumentów. Konsumenci powinni otrzymać jednak stosowną informację, gdy zaproponowana im cena została indywidualnie dostosowana na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji.

V. Zakaz zawierania umów o świadczenie usług finansowych podczas pokazu i wycieczki

W ustawie o prawach konsumenta nie funkcjonowało wcześniej pojęcie pokazu. Ustawodawca wprowadził je rozszerzając istniejącą już definicję umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa, przez którą należy rozumieć umowę z konsumentem zawartą :

• przy jednoczesnej fizycznej obecności stron w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy,
• w wyniku przyjęcia oferty złożonej przez konsumenta w okolicznościach, o których mowa pkt wyżej
• w lokalu przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy lub za pomocą środków porozumiewania się na odległość bezpośrednio po tym, jak nawiązano indywidualny i osobisty kontakt z konsumentem w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy, przy jednoczesnej fizycznej obecności stron,
• podczas wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorcę, której celem lub skutkiem jest promocja oraz zawieranie umów z konsumentami;
• podczas pokazu zorganizowanego przez przedsiębiorcę, w którym uczestniczy zaproszona bezpośrednio lub pośrednio określona liczba konsumentów, w którego trakcie ma miejsce promocja, składanie ofert sprzedaży lub sprzedaż towarów lub usług, bez względu na to, czy został na niego zorganizowany transport

Co do zasady przepisów ustawy o prawach konsumenta nie stosuje się do umów dotyczących usług finansowych np. umowy kredytu konsumenckiego, jednakże od powyższej zasady są wyjątki. W przypadku umów dotyczących usług finansowych zawieranych na odległość stosuje się do nich przepisy rozdziałów 1 i 4 ustawy o prawach konsumenta zaś w przypadku umów dotyczących usług finansowych zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa stosuje się przepis art. 7ab ustawy o prawach konsumenta.

Wspomniany art. 7ab stanowi, iż Umowa dotycząca usług finansowych nie może być zawarta podczas pokazu lub wycieczki. Zakaz ten obejmuje także zawarcie umowy dotyczącej usług finansowych, związanej bezpośrednio z ofertą złożoną podczas pokazu lub wycieczki w celu realizacji umowy sprzedaży.

Zakazu nie stosuje się do umów zawieranych podczas pokazów organizowanych w miejscu zamieszkania lub miejscu zwykłego pobytu konsumenta na jego wyraźne zaproszenie, przy czym w takiej sytuacji przedsiębiorca jest zobowiązany wykazać, że uprzednio takie wyraźne zaproszenie otrzymał.

Umowa dotycząca usług finansowych zawarta niezgodnie z powyższymi zasadami jest nieważna.

Zaznaczyć należy, iż wciąż dopuszczalne jest zawieranie umowy dotyczącej usług finansowych na odległość, która to metoda powinna zapełnić lukę stworzoną zakazem.

VI. Zmiany w prawie telekomunikacyjnym

W toku prac sejmowych pierwotny projekt ustawy wzbogacono o kolejne modyfikacje niedotyczące dyrektywy Omnibus w szczególności wprowadzono zmiany do ustawy prawo telekomunikacyjne mające na celu upodobnienie obowiązujących przepisów do projektowanych przepisów nowego art. 395 prawa komunikacji elektronicznej.

Zmodyfikowano więc art. 172 prawa telekomunikacyjnego rozszerzając zakres jego zastosowania tak by obejmował również przesyłanie niezamówionej informacji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. W konsekwencji powyższego nie tylko kontakt telefoniczny lecz również mailowy wymagał będzie uzyskania uprzedniej zgody użytkownika. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, iż zgoda ta nie może być domniemana.

Zauważyć należy, iż wprowadzone rozwiązanie pozostaje niespójne z art. 10 ust. 2 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, który stanowi, że informację handlową uznaje się za zamówioną jeżeli odbiorca wyraził zgodę na otrzymywanie takiej informacji, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący go adres elektroniczny. Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną pozwala więc przyjąć, iż zgody udzielono w sposób domniemany poprzez udostępnienie adresu e-mail.

Wraz z wejściem w życie nowych przepisów mogą pojawić się więc wątpliwości, czy faktycznie konieczne jest uzyskanie uprzedniej zgody na wysłanie mailem informacji handlowej na zasadach określonych w ustawie prawo telekomunikacyjne czy też wystarczające jest samo odebranie adresu mailowego na dotychczasowych zasadach określonych w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Rozbieżności interpretacyjne mogą skutkować surowymi konsekwencjami gdyż jednocześnie ustawodawca wprowadził art. 172 ust. 4 prawa telekomunikacyjnego, zgodnie z którym prowadzenie działań marketingowych bez wymaganych zgód stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2022 r. poz. 1233).

VII. Zmiany w ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług (obowiązek informowania o warunkach promocji)

W praktyce rynkowej dostrzeżono coraz częstszą praktykę manipulowania cenami przez przedsiębiorców oraz sztucznego ich zawyżania przed rozpoczęciem promocji typu Black Friday. W celu powstrzymania tych praktyk i zapewnienia konsumentom lepszego dostępu do informacji o cenach oferowanych produktów ustawodawca wprowadził nowe obowiązki informacyjne.

Zgodnie z nowymi przepisami w miejscu sprzedaży detalicznej i świadczenia usług uwidacznia się cenę oraz cenę jednostkową towaru lub usługi w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen.

W każdym przypadku informowania o obniżeniu ceny towaru lub usługi obok informacji o obniżonej cenie uwidacznia się również informację o najniższej cenie tego towaru lub tej usługi, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Jeżeli dany towar lub dana usługa są oferowane do sprzedaży w okresie krótszym niż 30 dni, obok informacji o obniżonej cenie uwidacznia się również informację o najniższej cenie tego towaru lub tej usługi, która obowiązywała w okresie od dnia rozpoczęcia oferowania tego towaru lub tej usługi do sprzedaży do dnia wprowadzenia obniżki.

Identyczne zasady mają zastosowanie do reklamy towaru lub usługi wraz z ceną promocyjną.

Przyjmuje się natomiast, iż obowiązki te nie mają zastosowania wobec programów lojalnościowych, kart rabatowych oraz indywidualnych kodów rabatowych. Przepisy te nie znajdują również zastosowania w przypadku towarów ulegających szybkiemu zepsuciu lub mających krótki termin przydatności. W przypadku towarów, które ulegają szybkiemu zepsuciu lub mają krótki termin przydatności, obok informacji o obniżonej cenie uwidacznia się informację o cenie sprzed pierwszego zastosowania obniżki

Przedsiębiorca, który nie będzie wykonywał powyższych obowiązków musi liczyć się z ryzykiem nałożenia przez wojewódzkiego inspektora Inspekcji Handlowej, w drodze decyzji administracyjnej, kary pieniężnej w wysokości do 20 tys. zł.

VIII. Zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (obowiązek weryfikacji publikowanych rekomendacji i opinii o towarach i usługach)

W celu powstrzymania przedsiębiorców przed publikowaniem niesprawdzonych informacji i niezidentyfikowanych opinii o sprzedawanych przez nich towarach i usługach ustawodawca zobowiązał przedsiębiorców do przekazania konsumentowi dodatkowych informacji – istotnych dla podjęcia decyzji dotyczącej umowy.

Nowelizacja zobowiązuje przedsiębiorców do poinformowania konsumentów, że opublikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli, jak też do wdrożenia rozwiązań technologicznych umożliwiających wykazanie, iż dana opinia faktycznie pochodzi od klienta a nie jest informacją fikcyjną stworzoną dla potrzeb marketingowych.

Nieprzekazanie powyższych informacji uznaje się za stosowanie praktyki rynkowej wprowadzającej w błąd. Podobnie za nieuczciwe praktyki rynkowe przyjmuje się m.in.:

• twierdzenie przez przedsiębiorcę, który umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, że te opinie zostały zamieszczone przez konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli, mimo że przedsiębiorca ten nie podjął uzasadnionych i proporcjonalnych kroków, aby sprawdzić, czy opinie te pochodzą od tych konsumentów;,
• zamieszczanie lub zlecanie zamieszczania innej osobie nieprawdziwych opinii lub rekomendacji konsumentów albo zniekształcanie opinii lub rekomendacji konsumentów w celu promowania produktów.

Zaznaczyć należy, iż wdrożone przez przedsiębiorcę rozwiązania mają na celu nie weryfikację treści opinii lecz potwierdzenie, iż faktycznie pochodzi ona od konsumenta z którym zawarli umowę na usługę lub produkt. Weryfikacja taka może nastąpić np. poprzez umożliwienie zamieszczania komentarza lub opinii wyłącznie zalogowanym użytkownikom, którzy będą figurować w bazie przedsiębiorcy jako nabywcy danej usługi lub produktu.